Güzelin Peşinde

Fârâbî, İbn Sînâ ve İbn Rüşd’de Estetik

İslam felsefesinde estetik düşüncenin; ontolojik, kozmolojik, psikolojik ve epistemolojik bir çerçevede ele alınması metodolojik bir zorunluluktur. Bu bağlamda Güzelin Peşinde’nin nirengi noktası, Fârâbî, İbn Sînâ ve İbn Rüşd’de güzel kavramının metafizik ve ontolojik izdüşümlerinin Tanrı ve Tanrı’nın güzelliğine referansla tartışılmasıdır. Konunun kavramsal arka planını yapılandırmak için kurucu Grek filozoflarında güzel ve iyi ideleri, mimesis ve tragedya kuramları ve Grek estetiğinin İslam dünyasına intikali irdelenmiştir. Bu bağlamda İslam filozoflarının estetik düşünceleri, hem geçmiş yüzyıllardan tevarüs edilen estetik düşünceler hem de yaşadıkları çağın felsefî, kültürel ve düşünsel yapısı ile karşılaştırmalı olarak ele alınmıştır. Konunun merkezinde yer alan güzelin mutlak güzel ile ilişkisi teolojik temelde tartışılmış, âlem ve güzel irtibatına dair kozmolojik bir çerçeve kullanılmıştır. Ayrıca, insanın idrak ve mütehayyile gücü dikkate alınarak sanat felsefesine psikolojik açıdan yaklaşılmış, özelde şiir sanatının mantıksal kavranışı bağlamında poetikaya müstakil bir bölüm ayrılmıştır.

Hasılı, alanında yazılmış ilk kitaplardan biri olma özelliğini taşıyan bu çalışma; üç büyük İslam filozofunun estetik düşüncelerini “estetik”, “güzellik felsefesi”, “sanat felsefesi”, “sanat eleştirisi”, “sanat tarihi” ve “sanat bilimi” ile ilişkilendirilebilecek tüm konu ve kavramlar hakkında derinlemesine inceleme yapmaya imkân verecek kuramsal bir çerçeveye oturtmak amacı gütmektedir.