Ma'rûzât

Osmanlı dönemi hukuk çalışmalarının omurgasını fetvâlar, fetvâların en önemli bölümünü de ma‘rûzâtlar oluşturmaktadır.

Ma‘rûzatlar, uygulamada problem oluşturan ihtilaflı meseleleri çözmek amacıyla şeyhülislâm tarafından mezhep içerisindeki farklı görüşlerden yapılan tercihin fetva şeklinde sunulduğu Dîvân’da değerlendirilmesi ve padişah tarafından onaylanmasıyla bağlayıcılık ve yürürlük kazanan metinlerdir.

Muhtelif zamanlarda tek tek maddeler hâlinde oluşan bu metinler zamanla derlenerek mecmûalara dönüştürülmüştür. Bunların en başta geleni ise Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi’nin Ma‘rûzât’ıdır.

Bu çalışma istinsah tarihi ve dîbâce kayıtları bakımından en fazla önem arz eden nüshalardan hareketle Şeyhülislâm Ebussuûd Efendi’nin Ma‘rûzât’ını gün yüzüne çıkarmayı amaçlamaktadır. Çalışmada ma‘rûzât kavramı, geleneği ve Ebussuûd Efendi’nin Ma‘rûzât’ı hakkında bir değerlendirmeden sonra, ilgili nüshalar mukabele edilmiş, ardından elde edilen sonuca göre de bir Ma‘rûzât metni inşa edilmeye çalışılmıştır.