Felsefe, Tıp ve Tarih

Tabakât Literatürü Üzerine Bir İnceleme

Tabakât, İslâm geleneğinde sahâbe, tâbiîn, fakihler, sûfîler, filozoflar, tabipler, edip, şair ve sanatkârlar ile ayırıcı niteliklere sahip olan kişilerden söz eden bir telif türüdür. Bu gelenek içinde özel olarak filozofları/felsefî ilimlerle meşgul olan isimleri ihtiva eden eserler, sadece bu simaların hayatları ve eserleri hakkında bilgi vermekle kalmamakta, İslam medeniyetindeki felsefe tarihi tasavvurları ve felsefe/bilim algıları ile yazıldıkları dönemin sosyal, ekonomik, siyasî, kültürel, ilmî ve benzeri şartlarına dair de önemli unsurlar ihtiva etmektedir.

On bir makaleden oluşan Felsefe, Tıp ve Tarih: Tabakât Literatürü Üzerine Bir İnceleme başlıklı bu çalışmada ele alınan kaynakların bir kısmı tarih yazıcılığında müstakil bir tür olan “tabakât” kapsamına giren eserler olmasa da bunlar, İslâm felsefesi tarihi çalışmaları için vazgeçilemez kaynaklardır. Zira bunların içinde bilimlerin tarihi, milletlerin bilimlere katkısı, dinler ve mezhepler tarihini konu edinen kaynaklar da yer almaktadır. Bununla birlikte çalışmamızda incelenen kaynaklar arasında tabakât literatürüne dair eserler görece daha fazladır. Diğer yandan bu eserler, İslâm felsefesi tarihi yazıcılığının temel kaynakları olduğu gibi İslâm bilimler tarihi ve bilhassa İslâm tıp tarihiyle ilgili olarak da müracaat edilen başlıca eserlerdir. Çalışmanın amacı, İslâm felsefesi ve bilim tarihi araştırmaları için önemli bir başvuru kaynağı olan tabakât eserleri ve benzeri metinlerin daha yakından tanınmasını sağlamaktır.