Aliya İzzetbegoviç

1925 yılında Bosna Hersek’in Bosanski Samac ilinde doğdu. Babaannesi Üsküdarlı bir Türk kızıdır. İki yaşında iken ailesiyle birlikte, hayatının en önemli kısmının geçeceği Saraybosna’ya taşındı. Saraybosna’da hukuk eğitimi gördü ve avukat olarak çalıştı.

Genç yaşından itibaren İslâmî çalışmalara ve Müslümanların sorunlarına ilgi gösterdi. Genç Müslümanlar Örgütü’ne üye olduğu gerekçesiyle 1946 yılında üç yıl hapse mahkûm edildi. Kendini entelektüel çalışmalara verdi. İslâm Deklarasyonu’nu yayınladı. 1983 yılında düşüncelerinden dolayı 14 yıl hapse mahkûm oldu. Cezasının 5 yılını hapiste geçirdi. Yugoslavya’nın dağılma sürecine girdiği dönemde Demokratik Eylem Partisi’ni (SDA) kurdu ve genel başkanı seçildi.

Komünist yönetimin çökmesiyle birlikte yapılan ilk serbest seçimlerde Bosna Hersek Federal Cumhuriyeti Devlet Başkanı seçildi. Sırp ve Hırvat güçlere karşı yürütülen bağımsızlık savaşına liderlik yaptı. 1995’te savaşa son veren Dayton Anlaşması’nı imzaladı. 1996 yılında yapılan seçimlerde üçlü başkanlık konseyine seçildi. Uluslararası gücün baskılarına karşı çıkan ve 2000 yılında sağlık nedenlerini gerekçe göstererek başkanlık görevinden istifa eden İzzetbegoviç 19 Ekim 2003’te dâr-ı bekâya irtihâl eyledi.

Aliya İzzetbegoviç entelektüel, eylem adamı, siyasetçi, özgürlük savaşçısı ve düşünür kimliği ile halkına öncülük etmiş bir isimdir. Bu özellikleriyle İslam dünyasında yeni bir lider tipinin öncüsü sayılmaktadır.

İzzetbegoviç’in, Doğu Batı Arasında İslam dışında Tarihe Tanıklığım (Klasik, 2003), Konuşmalar (Klasik, 2003) ve Özgürlüğe Kaçışım (Klasik, 2005) isimli eserleri dilimize kazandırılmıştır.