İslamcılık meselesini ıskalamamak için!
Kasım 03, 2011Reşid Rıza İttihad-ı İslam’dan Arap isyanına, Klasik Yayınları
Muhammed Mahzumi Paşa Cemaleddin Afgani’nin Hatıraları, Klasik Yayınları
Muhammed Abduh, Reşid Rıza Menar Tefsiri Ekin Yayınları
Özgür Kavak Modern İslam Hukuk Düşüncesi; Reşid Rıza örneği, Klasik Yayınları
1870 yılında İstanbul’da verdiği bir konuşma ile büyük yankı uyandıran Afgani’nin İstanbul ile sonraki ilişkisi ölümünden önceki 5 yılı burada geçirmiş olmasıdır (Maçka’ya defnedilen naaşı 1944’te Kabil’e nakledilmiştir). Afgani ile başladığı iddia edilen bu “yeni” düşünce hareketi sonrasında arkadaşı Muhammed Abduh tarafından geliştirilmiş ve özellikle Mısır’da sistemli bir okul olarak hayatiyetini sürdürmüş, Reşid Rıza ile tam halini bulmuştur. Bu düşünürlerin eserleri İstanbul’da Sırat-ı Mustakim- Sebilürreşad dergisi tarafından tercüme edilmiş ve bu düşünürlerin İstanbul’daki serüvenine bir virgül konmuştur. 70’li yıllar ise Hayreddin Karaman’ın Gerçek İslam’da Birlik(İz yayınları) kitabı ile tekrardan gündeme gelmiş, sonrasında Afgani- Abduh çizgisine karşı muhtelif kitaplar yayınlanmıştır. Fakat bu dönemde yazarların (önemli) eserlerinden Türkçe’de yayınlananlar sınırlıdır. Bunlar arasından el-Urvet’ul vuska dergisi (Bir Yayıncılık), Abduh’un Tevhid Risalesi (Fecr Yayınevi) ve Reşid Rıza’nın el-Hilâfe kitabını (Hilafet Risâleleri içinde, Klasik Yayınları) sayabiliriz.
Afgani-Abduh-Reşid Rıza çizgisinin destekçileri ve karşıtları açısından meseleye baktığımızda, Türkçe literatürde tartışmaların nispeten kısır bir şekilde yürütüldüğünü söylemek yanlış olmaz sanıyorum. Bu durumda, mezkur düşünürlerin Türkiye’ye söyleyecek sözlerinin olmadığı iddia edilebileceği gibi, hem muhaliflerinin hem destekçilerinin meseleyi ciddiye almamaları da iddialar arasında yer alabilir.
Zikredilen eserler
Yukarıda zikrettiğimiz eserlerin üç tanesinin bu konu hakkındaki temel eserler olduğu dikkatlerden kaçmayacaktır. Klasik yayınlarının Araplar’ın gözüyle Osmanlı Serisi içinden çıkan iki kitap, Cemaleddin Afgani ve Reşid Rıza’nın hatıraları bu iki ismin görüşlerini birinci elden öğrenmek için ziyadesiyle önemli bir yere sahipler.
Ekin Yayınları tarafından tercümesine başlanan Menar Tefsiri ise, Reşid Rıza’nın önceleri Muhammed Abduh’un tefsir derslerini ilavelerle kayda geçirmesi ve Abduh’un vefatından sonra Yusuf sûresine kadar olan kısmı bizzat yazmasıyla ortaya çıkan 20. yüzyılın en etkili tefsirlerinden biri. Bu çizginin el-Urvet’ül Vuska ile beraber en önemli eseri.
Son olarak zikrettiğimiz eser olan Modern İslam Hukuk Düşüncesi: Reşid Rıza Örneği kitabı ise, aynı zamanda Reşid Rıza’nın hatıratını tercüme eden Özgür Kavak’ın doktora tezi. Eser, Reşid Rıza’nın görüşlerini modern İslam düşüncesi içinde ele almakta. Eser bu düşünürü ele alan ilk Türkçe yayın olarak zikredilebilir.
Son söz
Son söz olarak ziyadesiyle tartışmalı bu konu hususunda çok fazla yorum yapmadan Suat Mertoğlu’nun sitemizde yayınlanan röportajında, Arapların Gözüyle Osmanlı serisi hususunda dile getirdiği temenniyi aktarmak istiyorum; “Mevcut haliyle bu dizi tarihin bir kesitine ait belgelerin ve malzemenin dökümünü sunuyor. Bir sonraki adım bu malzemenin sağlıklı değerlendirmelere konu edinilmesidir. Dizinin gerçek yerini bulmasının ancak bu şekilde gerçekleşeceğini düşünüyorum.”
Kaynak : dünyabizim
Diziler
- Aliya İzzetbegoviç Kitaplığı
- Arap Gözüyle Osmanlı
- Balkan Gözüyle Osmanlı
- Başvuru Kitapları
- Biyografi
- Düşünce
- Edebiyat
- Fars Gözüyle Osmanlı
- Felsefe
- Hatırat
- Hukuk
- İktisat
- İslam Düşüncesi Klasikleri
- İslam Felsefesi
- İslam Medeniyeti Araştırmaları
- İslam Sanatı
- İslami İlimler
- Klasik Kitaplar
- Osmanlı Araştırmaları
- Osmanlı Hukuk Tarihi
- Osmanlılarda Hukuk ve Toplum
- Sanat
- Sanat Tarihi
- Sempozyum Kitapları
- Şehir Tarihi
- Tarih
- Turgut Cansever Kitaplığı
E-Bulten
Tüm yeniliklerden haberdar olmak için e-bülten listemize katılın!Sıradakiler
Haberler
- Siyasetnamelerle şekillenen siyaset
- Sûfîler ve Sultanlar değerlendirmesi
- II. Abdülhamid'e ithaf edilen siyasetname yeniden yayımlandı
- İbn Rüşd ve Thomas Aquinas’ta Akılların Birliği
- İbn Rüşd ve Thomas Aquinas’ta Akılların Birliği
- Gazâlî’nin Düşüncesinde Kozmoloji
- Mimar Sinan’ın Geometrik Arayışı
- İmâm Gazâlî’nin İhyâ Hareketi
- Celalettin Divlekci’den Tefsire Giriş kitabı
- Varlık ve İdrak Bağlamında Molla Sadrâ’nın Bilgi Tasavvuru